I ten biały, i ten biały. W każdym pływa majeranek, a ziele
angielskie chowa się skrzętnie za liśćmi laurowymi. Żur czy barszcz biały? Jeden
gęstszy od drugiego. Drugi łagodniejszy od pierwszego. Jeden zjemy z
ziemniakami, a w drugim o pyrach możemy zapomnieć. Do jednego dolejemy mleka, a
drugi zagęścimy śmietaną. Jeden jest na wędzonce, ale na zrobienie drugiego
wystarczy warzywny wywar. Jednak dodatkiem bez którego żaden z nich się nie obejdzie
jest jajko. Kiełbasa jest równie pożądana.
Kiedy te dwa ostatnie składniki pojawią się na talerzu, wtedy
nieważne jest to czy jemy barszcz, czy żur. Dla mnie do niedawna też nie miało
to większego znaczenia, bo nie wiedziałam do końca, czym obie zupy się różnią. Nazw
używałam wymiennie. Jednak na Wielkanoc zawsze był „żurek”. Do momentu kiedy
nie zaczęłam robić własnych zakwasów korzystaliśmy z tych butelkowych. Jednak
składy tych dostępnych nie powalały na kolana, a smak zawsze mógłby być
lepszy. Z moją manią unikania gotowizn, stwierdziłam, że to żaden problem samemu
wykonać taki zakwas. Udało się nie raz. Jednak dopiero w tym roku uznałam, że
pora poszperać i dowiedzieć się, czy kiszę żur, czy barszcz.
Im więcej stron i komentarzy przeczytałam, tym bardziej
zgłupiałam. Okazuje się, że definicji barszczu i żurku jest przynajmniej tyle
ile regionów, a idąc dalej, ile rodzin w Polsce. Każda babcia, mama, córka,
robią go inaczej. Kiedy na jednej stronie znalazłam, że do żurku dodaje się
ziemniaki, na innej podali, że te są tylko do barszczu. Podobnie z grzybami i
wywarem.
Krótka ściąga, podsumowanie tego, co udało mi się wyłowić z internetowych
odmętów.
Żur
Konsystencja: zawiesista, ciężka
Zakwas: mąka żytnia pełnoziarnista, owsiana, gryczana,
płatki owsiane
Wywar: wędzonka
Smak: kwaśny, wyrazisty i zdecydowany
Dodatki: jajko, ziemniaki, wędzona swojska kiełbasa, skwarki
z boczku, zeszklona cebula, liść laurowy, ziele angielskie, dużo czosnku,
grzybek opcjonalnie, majeranek
Zabielanie: wg źródeł – brak, ostatecznie mleko, śmietana
Barszcz biały:
Konsystencja: gęsta, gładka
Zakwas: mąka pszenna, często za zakwas służy po prostu tylko
woda z ogórków dolana do łagodnego wywaru
Wywar: włoszczyzna, biała kiełbasa, grzyby
Smak: łagodny, delikatniejszy niż żur
Dodatki: jajko, ziemniaki, czasem warzywa, kiełbasa,
czosnek, majeranek, ziele angielskie, liść laurowy
Zabielanie: śmietana
A oto mój przepis na zakwas nr 1. Z opakowania mąki
żurkowej.